Μίλησε κανείς για ηγεμονία;

Του Χριστόφορου Παπαδόπουλου

Ένα χρόνο πριν, ο Κώστας Δουζίνας έγραφε για το ναρκισσισμό των μικρών διαφορών, αναφερόμενος στις οξείες αντιπαραθέσεις μεταξύ τμημάτων της Αριστεράς, για διακυβεύματα άγνωστα ή παράξενα για τη μεγάλη πλειοψηφία του λαού της Αριστεράς. Θεωρούσε, δικαίως, ότι οι συμφωνίες, οι επί της ουσίας ταυτίσεις όλων των οργανώσεων της Αριστεράς απέναντι στο μνημονιακό μπλοκ εξουσίας, ήταν ασύγκριτα υπέρτερες των αντιθέσεων.  Η διαπίστωση ή μάλλον η διάγνωση του Δουζίνα δικαιώθηκε, όχι μόνο δια του εκλογικού αποτελέσματος, όσο κυρίως μετά. Με την έννοια ότι η πολεμική κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ μετεκλογικά, από τις άλλες οργανώσεις της Αριστεράς, όχι μόνο δεν ανακόπηκε -αναστοχαστικά- αντιθέτως αναβαθμίστηκε από το επίπεδο της πρόβλεψης σε εκείνο της διαπίστωσης. Η αναβάθμιση της πολεμικής δεν φαίνεται να έχει επίπτωση, ούτε στη δημοσκοπική προσομοίωση του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε στην κίνηση των μαζών, οι οποίες, αδιάφορες στις Σειρήνες, πυκνώνουν τις γραμμές του.  Το πρόβλημα δεν είναι αν συνιστώσες της Αριστεράς συνεχίζουν μια άδοξη τακτική, καλά-καλά δεν συνιστά ιδιαίτερο πρόβλημα αν την αντιγράφουν και τμήματα του ΣΥΡΙΖΑ. Υπό όρους, θα μπορούσε και να ήταν δημιουργικές «ενστάσεις» στο δημόσιο διάλογο, με την έννοια της προστασίας ή της αποφυγής «δεξιών λαθών», τα οποία εξ αντικειμένου αποτελούν ενδεχόμενα, κατά τη διαδικασία ανάληψης της κυβερνητικής εξουσίας από ένα κόμμα της Αριστεράς, όταν οι εσωτερικοί και οι διεθνείς συσχετισμοί είναι αντίπαλοι και τα ιστορικά διακυβεύματα -σε εποχές παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης-άδηλα για το μέλλον των κοινωνιών παγκοσμίως και, σε κάθε περίπτωση, του ευρωπαϊκού Νότου και των λαών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανεξαιρέτως.  Το πρόβλημα είναι ότι στενεύουν τη συζήτηση, ότι αφήνουν αναπάντητα κρίσιμα ερωτήματα για το εύρος και τον χαρακτήρα των μετασχηματισμών σε μια διαδικασία μετάβασης. Ότι αποδέχονται ως αμετάβλητους, στον παρόντα χρόνο, τους συσχετισμούς -εγχώριους και διεθνείς- και μ´ αυτή την έννοια παραιτούνται από το να ανακαλύψουν τις αντιφάσεις και τις αντινομίες ενός συστήματος σε κρίση, άρα τη δυνατότητα να κάνεις πολιτική. Το πρόβλημα είναι ότι περιχαρακώνουν τους (εν δυνάμει) συνομιλητές σε 2 στρατόπεδα, σε εκείνους που κατανοούν την οικονομική κρίση, την κρίση χρέους, ως παγκόσμια καπιταλιστική κρίση, ως κρίση υπερ συσσώρευσης, διεθνώς, του κεφαλαίου, και τους άλλους που την κατανοούν ως ελληνική ιδιαιτερότητα, ως κρίση της ιμπεριαλιστικής αλυσίδας, στη μεσοχώρα του ευρωπαϊκού Νότου.  Θα πείτε ότι, ούτε αυτές είναι σπουδαίες διάφορές, στο βαθμό που θα μπορούσαν τα τμήματα της Αριστεράς να συνεννοηθούν, για το τι κάνουν από κοινού, εδώ. Τι κάνουν με την τρικομματική μνημονιακή κυβέρνηση; Τι κάνουν με την οικονομική καταστροφή και την κοινωνική εξαθλίωση; Τι κάνουν με την ανάδυση ενός πλειοψηφικού κοινωνικού ρεύματος, που στους κόλπους του συσπειρώνει όχι μόνο τον κόσμο της εργασίας, αλλά και τα προστατευόμενα στο παρελθόν και εγκαταλελειμμένα σήμερα μεσαία στρώματα; Το χαρίζουν στο «αναδιατασσόμενο» πολίτικο σύστημα ή στη Χρυσή Αυγή;  Καταλαβαίνουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ανέβασε τον πήχη, αποσυναρμολόγησε πάγιες, ιστορικές, τακτικές «αλλαγής των συσχετισμών». Αποσυναρμολόγησε, δηλαδή, τις στάσεις αναμονής ευνοϊκότερων συσχετισμών, εδώ και διεθνώς. Αχρήστευσε, ως εκτός τόπου και χρόνου, την μακρά πορεία συσσώρευσης δυνάμεων, τα «τσιμπολογήματα» ισχύος, με το πρόσχημα της οικοδόμησης δυαδικής εξουσίας, η οποία στον ισολογισμό εισροών-εκροών κοινωνικού δυναμικού, δείχνει ευάλωτη σε κάθε αλλαγή της συγκυρίας, σε κάθε υπόσχεση κοινωνικής ευημερίας και «αλλαγής» από τους από πάνω. Το αίτημα για κυβέρνηση της Αριστεράς, εδώ και τώρα, διάλυσε κάθε θεωρία αναμονής, περιθωριοποίησε κάθε θεωρία σταδίων όπως: σήμερα θα αλλάξουμε τους εσωτερικούς συσχετισμούς, αύριο θα πάρουμε την κυβέρνηση, με αίτημα να ανακτήσουμε το εθνικό νόμισμα για να έχουμε εργαλεία «εθνικού ανταγωνισμού», μεθαύριο, που θα αλλάξουν στην Ευρώπη και τον κόσμο οι συσχετισμοί, θα θέσουμε το ζήτημα της άλλης Ευρώπης σε ένα άλλο κόσμο. Η σειρά μπορεί να αναποδογυριστεί χωρίς η σύλληψη να αλλάξει… Απλοϊκά σχήματα, με εργαλεία άλλης εποχής, αναντίστοιχα με τα σημερινά πραγματικά ερωτήματα, σε μια Αριστερά, εν προκειμένω στον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος διεκδικεί την κυβέρνηση και αναφέρεται στο σοσιαλιστικό μετασχηματισμό.  Το εύκολο είναι να εκφράζεις αντιρρήσεις, να διατυπώσεις φόβους, να προβλέπεις (στο όνομα του ρεαλισμού, των δυσμενών συσχετισμών ή ενός ηττημένου ρεφορμισμού) δεξιές μετατοπίσεις, με λίγα λόγια το εύκολο είναι να το παίζεις «αριστερή αντιπολίτευση», μερικές φορές είναι και «αποδοτικό» στη δημιουργία συσχετισμών, σε κάθε περίπτωση σε καθιστά ορατό εκτός και συμπαγή εντός.  Το δύσκολο είναι να φιλοδοξείς να επηρεάσεις ηγεμονικά το πολιτικό σχέδιο, να «ηγηθείς» ιδεολογικά ενός προγράμματος μετασχηματισμών. Να επινοήσεις την ανασύσταση του κοινωνικού, να «μολύνεις» με τις αξίες την κίνηση των ιδεών. Το δύσκολο, κοντολογίς, είναι να ηγεμονεύσεις. Η ηγεμονία δεν είναι, δεν ήταν ποτέ, μια άσκηση προγραμματικής αδιαλλαξίας, δεν είναι και δεν ήταν, μια εκ των προτέρων προσδιορισμένη ακολουθία βημάτων. http://www.rednotebook.gr/details.php?id=8393 More Sharing Services